ปลวก ปลวก ปลวก แมลงตัวน้อยนิด แต่มีฤทธ์ิร้ายเหลือ คงไม่ต้องบอกกันนะคะว่า เจ้าปลวกเนี่ยสร้างความเสียหายให้คนรักบ้านอย่างเราๆ ท่านๆ ได้มากมายเพียงไร และวิธีกำจัดปัจจุบัน ด้วยการฉีดยานั้นก็ไม่ชะงัดแน่นอน เพราะปลวก ย้ายที่ได้เมื่อน้ำยาหมดอานุภาพก็จะยกโขยงกลับมา ที่บ้านเราใหม่ทำให้ต้องฉีดปลวกซ้ำซากไม่จบสิ้นเสียที

ก่อนจะกำจัดปลวก มาเรียนรู้ธรรมชาติของปลวกกันก่อน ปลวกจะมีนางพญาเกิดใหม่ทุกปีๆ ละ 2 คร้ัง คือ ช่วงต้นหน้าฝน พ.ค. -มิ.ย. และต้นหน้า หนาว พ.ย. - ธ.ค. ที่เรามักเห็นแมงเม่าบินมาเล่นไฟในบ้านเรานั่นแหละ คือ เจ้าปลวกรุ่นหนุ่มสาว ที่บินจากรังมาเพื่อผสมพันธ์ุเมื่อเสร็จภารกิจก็จะสลัดปีกลงดินหาที่ทำรัง ส่วนตัวเมียที่สมบูรณ์ที่สุดเมื่อผสมพันธ์ุเสร็จเรียบร้อย ก็เตรียมตัวลงดินนั่งบัลลังก์เป็นนางพญา แค่เวลาเพียง 1-2 เดือน ก็สามารถวางไข่ออกลูกมาสร้างปัญหากัดกินบ้านเรา ได้แล้วปลวกเป็นแมลงซึ่งอยู่คู่โลกมาช้านาน จึงมีการปรับตัวเก่งพอดูดังนั้นเรื่องสารเคมีกำจัดปลวกจึงใช้ไม่ค่อยได้ผล เพราะอาการดื้อยามาเยือน แต่วันนี้เมืองไทยเรามีข่าวดีมาบอกเคล็ดไม่ลับแต่ได้ผลชะงัดคราวนี้คือ “ไส้เดือนฝอย” พระเอกในการพิฆาตปลวกนั่นเอง 

ผลงานวิจัยของ ดร.นุชนารถ ต้ังจิตสมคิด สำนักงานวิจัยพัฒนา อารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร ไส้เดือนฝอยพิฆาตปลวก ที่ว่านี้เป็นสายพันธ์ุไทย มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Steinernema sp. แยกได้จาก จังหวัดกาญจนบุรี

ไส้เดือนฝอยไม่ใช่ไส้เดือนผอมตัวเล็กเท่าเส้นด้ายแต่เป็นไส้เดือนสีขาวตัวเล็กจิ๋วมาก ขนาดว่ามองด้วยตาเปล่าไม่เห็น ต้องส่องกล้องจุลทรรศน์จึงจะยลโฉมได้...ปานนั้ัน และก็เป็นสัตว์ไม่ใช่สาร เคมีก็เลย ปลอดภัยต่อคน สัตว์เลี้ยงและสิ่งแวดล้อม ยิ่งนัก เพราะเจ้าไส้เดือนฝอยนี้ไม่เป็นอันตรายต่อ สัตว์เลือดอุ่น มันจะเป็นอันตรายมหันต์ต่อสัตว์เลือด เย็นไม่มีกระดูกสันหลัง จำพวกแมลงและหนอนเท่าน้ัน ที่สำคัญเมื่อใช้ไปแล้วปลวกไม่เกิดอาการดื้อยาแบบใช้สารเคมีทั่วไป

วิธีการก็คือ เอาไส้เดือนฝอยมาผสมน้ำ ฉีด พ่นไปบนตัวปลวกและเนื้อไม้ที่ปลวกกัดกินคราวนี้ก็เสร็จเรา เพราะนิสัยเจ้าปลวกนั้น เวลาเดินไปไหนเจอหน้ากันก็จะเลียทักทายกัน เลียไปก็กินไส้เดือนฝอยเข้าไป เจ้าไส้เดือนฝอยเมื่อเข้าไปในท้องปลวกก็จะออกลูกออกหลานทำให้ปลวกป่วยและตายอนาถในที่สุด เรื่องยังไม่จบเท่าน้ัน เพราะธรรมชาติปลวกจะมีนิสัยประหยัดแบบหารสองอยู่แล้ว ปลวกที่ตายแล้วจะถูกพรรคพวกรุมกัดกินครึ่งหนึ่ง ส่วนอีกครึ่งหนึ่งจึงจะขนเอาไปทิ้ง ปลวกกินศพปลวก ก็เท่ากับบุฟเฟ่ต์ไส้เดือนฝอยเข้าไปด้วย เลยพากันตายอนาถแบบลูกโซ่ยกรังเกิดโศกนาฏกรรมปลวกขึ้น โดยหลังจากปลวกกินไส้เดือนฝอยเข้าไป 12 ชม.ก็จะเกิดอาการช็อก ผ่านไปภายในเวลาไม่เกิน 48 ชม. ก็จะตาย เคล็ดเด็ดขาดในการใช้ไส้เดือนฝอย ต้องทำ ตอนกลางคืน เพราะพระเอกของเราแพ้แสงแดดอาจตายก่อนโชว์หากเจอแดด ขั้ันแรกหารังปลวกหรือชุมชนปลวกให้เจอก่อน เมื่อเจอแล้วได้เวลาพอเหมาะก็เอาไส้เดือนฝอยพ่นน้ำฉีดลงไปให้ท่ัวมทั้งตัวปลวกและไม้ที่กัดกินหลังจากน้ันก็ปล่อยพระเอกเราจัดการ

ข้อเสียของไส้เดือนฝอย เนื่องจากเป็นของธรรมชาติจึงเก็บไว้ได้ไม่นาน เพียง 3 เดือนเท่าน้ัน แต่ยังดีที่การเก็บรักษาง่ายไม่ต้องแช่ตู้เย็น ระวังเพียง อย่าให้โดนแสงแดดเท่าน้ัน ทางที่ดีซื้อมาแล้วควรใช ้ให้หมด

การกำจัดปลวกแบบถาวร เนื่องจากปลวกยังมีนางพญาที่เกิดใหม่ปีละ 2 หน ปกติแล้วปลวก ที่ทำลายข้าวของบ้านเรา 95% ทำรังใต้ดิน หลังจากสร้างรังเสร็จก็จะขึ้นมาหาอาหารบนดิน โดยการทำ อุโมงค์เดินตรงไปยังแหล่งอาหาร ปลวกพันธ์ุนี้สังเกตง่าย เมื่อกัดกินไม้ส่วนไหนผิวไม้ภายนอกจะดูปกติแต่เนื้อไม้จะกลวงยุ่ย ต่างกับปลวกไม้แห้งที่กัดกินแล้วจะมีขี้เป็นเม็ดเล็กๆ ออกมาจากรู จะกำจัดปลวกใต้ดินแบบถาวร ต้องสร้างกับดักล่อปลวก โดยการสร้างกับดักรอบๆ บ้าน ขุดหลุมเล็กๆ ลึกเพียง 1 คืบ แล้วเอาเศษไม้ยาง ไม้สนใส่ลงในหลุม 1-2 ชิ้น จากน้ันก็หาอะไรมาปิดปากหลุมป้องกันแดด ปลวกผู้อายแดดจะได้มากินกันให้อิ่มหนำตายใจ ปล่อยเวลาผ่านไปประมาณ1เดือน/ โดยอาทิตย์ละครั้้ังมาเปิดดูเศษไม้หากมีก็แปลว่ามีนางพญาปลวกมาสร้าง รังแถวบ้านเรา ก็เอาไส้เดือนฝอยฉีดพ่นลงในหลุม ปิดฝาหลุม อ่อยเหยื่อให้ปลวกเจริญอาหารผสมเปิบ ไส้เดือนฝอย รอเวลาที่พระเอกเราจัดการปลวกต่อไป

ดร. นุชนารถ ต้ังจิตสมคิด กล่าวว่าข้อสำคัญในการใช้ไส้เดือนฝอยสายพันธ์ุไทยกำจัดปลวกให้ประสบผลสำเร็จ จะต้องฉีดพ่นให้โดนตัวปลวกหรือใกล้ปลวกให้มากที่สุด ทั้ังนี้อาจไม่ได้ผล หากอุณหภูมิความชื้นไม่เหมาะสมหรือแสงแดดมากเกินไป ดังน้ันถ้าเกษตรกรใช้ในแปลงจะต้องทำในตอนเย็น ไส้เดือนฝอย ยังสามารถกำจัดแมลงสาบได้เช่นกัน แต่วิธีฉีดพ่นไม่ได้ผล ก็เลยต้องเอาไส้เดือน ฝอยคลุกอาหารไปอ่อยแมลงสาบให้มาเปิบตอนกลางคืน เพราะนิสัยแมลงสาบเหมือนปลวกทั้ังชอบเลียทักทาย และกินศพพวกเดียวกันเองเช่นกัน

ที่มา บจ.แพลนดี